Inclusieve toegang
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Inclusieve toegang in de bouw- en leefomgeving betekent dat gebouwen, ruimtes en voorzieningen zo zijn ontworpen en ingericht dat ze door iedereen gebruikt en bereikt kunnen worden, onafhankelijk van leeftijd, achtergrond, of fysieke, zintuiglijke of cognitieve beperkingen.
Omschrijving
Inclusieve toegang gaat verder dan alleen voldoen aan minimale wettelijke toegankelijkheidseisen, zoals vastgelegd in bijvoorbeeld het Bouwbesluit of het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Het streven is een omgeving te creëren waar niemand wordt uitgesloten en iedereen volwaardig kan deelnemen. Dit omvat niet alleen fysieke aanpassingen zoals drempelloze overgangen, voldoende brede doorgangen (minimaal 85 cm voor rolstoelgebruikers) en liften, maar ook aspecten zoals duidelijke bewegwijzering (ook tactiel), goede verlichting en begrijpelijke informatie. Het principe van 'Universal Design' of 'Universeel Ontwerp' ligt hieraan ten grondslag, waarbij vanaf het begin van het ontwerpproces rekening wordt gehouden met een zo breed mogelijke diversiteit aan gebruikers.
Toegankelijkheid in regelgeving
In Nederland zijn er wettelijke kaders, zoals het Bouwbesluit 2012 en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), die minimumkwaliteitseisen stellen aan de toegankelijkheid van gebouwen. Deze regelgeving omvat specifieke eisen voor onder andere de breedte van doorgangen en de aanwezigheid van toegankelijkheidssectoren in gebouwen. Naast deze wettelijke eisen zijn er ook normen, richtlijnen en handboeken die dieper ingaan op het verbeteren van de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap benadrukt het recht op onbelemmerde toegang tot alle woongebieden en het openbare leven, wat vertaald wordt naar de verplichting voor overheden om gebouwen, voorzieningen, vervoer en informatie toegankelijk te maken.
Aspecten van inclusieve toegang
Inclusieve toegang omvat diverse aspecten om een omgeving voor iedereen bruikbaar te maken. Fysieke toegankelijkheid betreft de mogelijkheid om fysieke ruimtes te betreden en te gebruiken, zoals met hellingbanen en aangepaste sanitaire voorzieningen. Informatieve toegankelijkheid richt zich op de toegang tot informatie, bijvoorbeeld door gebruik te maken van alternatieve formaten zoals braille of duidelijke bewegwijzering. Sociale toegankelijkheid gaat over het wegnemen van sociale barrières, stigma en discriminatie, zodat iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt. Daarnaast wordt bij inclusief ontwerp rekening gehouden met zintuiglijke aspecten, zoals contrast, licht en structuur, wat met name voor mensen met een visuele beperking essentieel is voor oriëntatie.
Vergelijkbare termen
Universeel ontwerp
Gebruikte bronnen: